تشخیص اختلال خواب ممکنه برای پدر و مادرها سخت باشه. روی هم رفته هیچ مادری نمیخواد در تمام شبانه روز بچه رو بیدار ببینه و هیچ پدری هم از اینکه کودکش رو در حال تقلا برای خواب ببینه خوشش نمیاد. تحقیقات نشون میدن که سی درصد از بچه ها در طول زندگی دچار اختلال خواب میشن. این مطلب  رو تا آخر بخونین تا بتونید اختلال خواب بچه هاتون رو تشخیص بدین.

اگرچه اختلال خواب کودک در برخی موارد شدید نیاز به مراجعه به پزشک داره اما، در بیشتر مواقع خودتون می تونید خواب بچه ها رو تنظیم کنید. اما مسئله مهم اینه که پدر و مادر ها بتونند تشخیص بدن که آیا کودک اختلال خواب داره یا نه؟ اما قبلش همه باید بدونید که کودک شما در سنی که هست به چه مقدار خواب احتیاج داره تا میزان خواب فعلی کودک رو باهاش مقایسه کنید و اختلال خواب رو تشخیص بدین.

میزان خواب کودک برای عدم ابتلا به اختلل خواب چقدره؟

یک تا چهار هفته: نوزادان حداکثر ۱۶ تا ۱۷ ساعت در طول روز می خوابند و سیکل خوابشون بین یک تا سه ساعت هستش. عموما نوزاد دوره خواب شبانه روزی رو نمیتونه تشخیص بده و در این سن مامان بابای خوب باید خودشون رو باهاش وقف بدن.

یک تا چهار ماه: میزان خوا ب این کودکان هم چیزی شبیه به دسته بالاست اما به مرور زمان خواب شب بیشتر می شه.

چهار ماه تا یک سال: کودکان این سن خواب حدود ۱۴ تا ۱۵ ساعت در روز دارند که بیشتر این خواب در شب ها هستش. اما اگه مدت زمان خواب کوچولوی شما بر حسب عادت کمی بیشتر یا کمتر هستش نگران نباشید.

یک تا سه سال: بچه های نوپا  حدود ۱۲ تا ۱۴ ساعت در طول روز می خوابند اما با توجه به برنامه ریزی مامان و بابا این زمان میتونه متغیر باشه.

سه تا شش سال: حداکثر ۱۱ تا ۱۲ ساعت خواب برای این سن از بچه ها لازمه. یک چُرت کوتاه در طول روز می تونه برای این بچه ها مناسب باشه.

هفت تا دوازده سال: بچه ها در سنین ۷ تا ۱۲ سال به حدود ۹ تا ۱۲ ساعت خواب در طول شبانه روز نیاز دارند

سیزده تا هجده سال: نوجوان ها نیازمند خواب ۸ تا ۱۰ ساعت در طول روز هستند اگرچه معمولاً  میزان خواب آنها کمتر از این مقدار است.

انواع اختلالات خواب در کودکان و نشانه های آن

• خواب بیش از حد در طول روز (EDS)

خواب بیش از حد روزانه یکی از شایع ترین نشانه های اختلال خوب در بچه هاست. این ویژگی که شامل بزرگترها هم میشه باعث ایجاد حس خستگی در طول روز در افراد هستش. پس اگه کودک شما با وجود خواب کافی در طول شب میخواد در طول روز هم بخوابه و مدام احساس خستگی میکنه، یجورایی به اختلاب خواب برمیگرده.

یادتون باشه اگه کودک شما مدام خوابالو هستش، صبح ها به سختی بیدار میشه، شب ها به سختی میخوابه و در طول روز خواب بعد از ظهر طولانی داره به احتمال زیاد مبتلا به EDS هستش.  اصطلاحات پزشکی علائم خواب این چنینی آپنه انسداد خواب (obstructive sleep apnea) ، نارکولپسی (narcolepsy) و سندرم پای بیقرار (restless leg syndrome) نام داره.

• مشکلات به خواب رفتن کودک

اگه کودک شما بهتون میگه که خوابش نمیبره و معمولا زودتر از ساعت خوابی که باید بیدار میشه، ممکنه از علائم بیخوابی باشه. بی خوابی در کودکان میتونه به دلایلی که میگیم به وجود بیاد: استرس، درد یا مشکلات روحی. استرس هم میتونه دلایل مختلفی داشته باشه، از مدرسه گرفته تا مشکلات خوانوادگی. قبلا تو یه مطلب توضیحات کامل درباره استرس در خانواده توضیح دادیم، اگه میخواین بهش سر بزنین.

• خر و پُف کودک و اثر آن بر اختلال خواب

خروپف کودک به تنهایی چیز آسیب زننده ای نیست و با لرزش تارهای صوتی با جریان هوا به وجود میاد. البته حالت خواب نادرست و بسته شدن راه ریه برای تنفس راحت هم باعث خروپف میشه و در نهایت اختلال خواب به بار میاره. معمولاَ خروپف بچه ها خیلی کمتر از بزرگترهاست که از دلایلش میتونیم به عفونت تنفسی، احتقان بینی، سپتیک منفی یا بزرگ شدن لوزه ها و یا آدنوئید اشاره کنیم.

• کابوس و خواب بد در کودکان

کابوس و خواب بد در کودک که باعث ترس، وحشت از خواب،  برگشتن به خواب به سختی میشه. اینکه بچه ها از سه سالگی به بعد هر از گاهی یه خواب بد ببینن عادی هستش اما کابوس ها معمولا در سن شش تا ده سال شایع تر هستند. بعد از سن ده سالگی اگر کابوس های کودک کم نشه قطعا یکی از نشونه های اختلال خواب هستش. مدام بیدار شدن در طول شب و ترس از خواب منجر به نداشتن خواب راحت و در نتیجه EDS میشه.

• وحشت از شب و ترور های شبانه در بچه ها

ترور شبانه که نباید با خواب بد اشتباه گرفته بشه، باعث میشه بچه در حالت نیمه بیدار خواب ببینه و نتونه کامل از خواب بیدار بشه. معمولا بچه ها در این حالت چیزی خس نمیکنند اما برای پدر و مادر حرف زدن، گریه، جیغ کشیدن و حرکات نیمه بیدار کودک نگران کننده هستش. عرق کردن، تنفس شدید، تپش قلب، چشم باز هنگام خواب و گرفتگی عضله از دیگر علائم این نوع از اختلال خواب هستش.

معمولا ترورهای شبانه بچه ها حدود پنج دقیقا زمان میبرد و توصیه میشه تا بچه رو در چنین حالتی از خواب بیدار نکنید و منتظر باشید تا این زمان بگذره.

از دلایل ابتلا کودک به ترور شبانه به ضعف سیستم ایمنی بدن و بلوغ زودرس کودک میشه اشاره کرد. بجه هایی که در مدرسه و یا توسط خواهر و برادر دچار تحقیر میشن و قلدری میبینند، بیشتر از دیگران دچار اختلال خواب و کابوس میشن.

• راه رفتن در خواب کودک

راه رفتن در خواب از دیگر مشکلاتی ست که باید پدر و مادر ها به آن دقت کنند. طبق تحقیقات حدود سی درصد از بچه های بین سه تا هفت سال در خواب راه می روند. این کودکان در نیمه شب از خواب بلند شده  شروع به راه رفتن می کنند. ممکن است موقع راه رفتن در خواب چشم هایشان باز باشد. مدت زمان راه رفتن در خواب بچه ها معمولاً بین پنج تا پانزده دقیقه طول میکشه و با مرور زمان و رسیدن به سن نوجوانی باسد برطرف بشه.

راه رفتن در خواب ممکنه خطرناک باشه و بچه ها بدون اینکه بدونن از جایی بیافتن، از خانه خارج بشن یا آسیب ببینین. پدر مادر ها باید حواسشون به چنین بچه هایی باشه.

توجه کنید که بیدار کردن بچه هایی که تو خواب راه میرن در اون حالت اصلا توصیه نمیشه.

درمان بی خوابی کودک

• شب ادراری کودک

شب ادراری و یا ادرار در خواب هم یکی از علائم شایع اختلال خوابه، اما به تنهایی جای نگرانی زیادی ایجاد نمیکنه. شب ادراری اختلال خواب محسوب نمیشه مگر اینکه کودک سن بیشتر از پنج سال داشته باشه و این اتفاق بیشتر از دو بار در هفته بیافته.

شب ادراری به نوعی میتونه ارثی هم باشه و اگه تعداد دفعاتش از حد معمول بیشتر بود ممکنه به مشکل مثانه برگرده که باید توسط دکتر بررسی بشه. اگه کودک شما دچار شب ادراری هستش و در طول روز هم مدام خسته و خوابالو هستش ممکنه دچار آپنه انسداد خواب (obstructive sleep apnea) باشه.